Diş kaplama, çeşitli nedenlerle hasar görmüş, estetik açıdan yetersiz veya işlevini kaybetmiş dişlerin üzerine uygulanan ve dişi tamamen veya kısmen saran, dişi koruyan ve görünümünü iyileştiren protez uygulamasıdır. Diş kaplamaları, hem estetik hem de fonksiyonel nedenlerle diş hekimliğinde yaygın olarak tercih edilmektedir. Diş kaplamaları sayesinde çürük, kırık, renk değişikliği veya şekil bozukluğu gibi sorunlara hızlı ve etkili çözümler sunulabilir.
Diş Kaplama Neden Yapılır?
Diş kaplama uygulamasının başlıca amaçları şunlardır:
- Diş Çürükleri: Büyük çaplı çürüklerde ve dolgu ile onarılamayacak kadar hasarlı dişlerde kaplama tercih edilir.
- Kırık ve Çatlaklar: Travma sonucu kırılan veya çatlayan dişlerin tekrar kullanılabilir ve estetik hale gelmesini sağlar.
- Renk Bozuklukları: Beyazlatma yöntemleriyle giderilemeyen kalıcı renk değişiklikleri kaplama ile kapatılabilir.
- Şekil Bozuklukları: Doğuştan veya sonradan oluşan diş şekil bozukluklarında estetik bir gülüş elde etmek için kaplama yapılır.
- Dişlerde Aşınma: Diş sıkma (bruksizm) gibi nedenlerle diş yüzeylerinde aşınmalar meydana geldiğinde, dişi korumak ve işlevini sürdürmek için kaplama uygulanır.
- İmplant Üstü Restorasyonlar: Diş eksikliğinde uygulanan implantların üzerine de kaplama yerleştirilir.
Diş Kaplama Çeşitleri Nelerdir?
Diş kaplamaları, kullanılan malzemeye ve uygulama yöntemine göre farklı türlere ayrılır:
1. Metal Destekli Porselen Kaplamalar
Dişin iç kısmında metal bir altyapı, dış yüzeyinde ise porselen bulunur. Dayanıklılığı yüksektir. Arka dişlerde ve fazla kuvvet gerektiren bölgelerde sık tercih edilir. Ancak ön dişlerde zamanla diş eti çekilmesiyle metal bir hat görünebilir.
2. Tam Seramik (Zirkonyum veya E-Max) Kaplamalar
Metal içermez. Zirkonyum veya E-Max gibi seramik malzemeler kullanılır. Doğal dişe en yakın estetik görünümü sağlarlar. Özellikle ön dişlerde tercih edilirler. Diş etiyle uyumu ve ışık geçirgenliği çok iyidir.
3. Lamina (Yaprak Porselen) Kaplamalar
Dişin sadece ön yüzeyine uygulanan çok ince porselen kaplamalardır. Minimum aşındırma ile uygulanır ve estetik açıdan mükemmel sonuçlar verir. Genellikle renk değişikliği, aralık veya küçük çaplı şekil bozukluklarında kullanılır.
4. Kompozit Kaplamalar
Diş renginde olan kompozit malzemelerle yapılan ve genellikle tek seansta tamamlanan kaplamalardır. Uygulaması pratik ve ekonomiktir ancak porselen kadar dayanıklı ve estetik değildir.
Diş Kaplama Nasıl Yapılır?
Diş kaplama işlemi genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Muayene ve Planlama: Diş hekimi tarafından hastanın ağız içi yapısı değerlendirilir, hangi dişlere kaplama yapılacağı belirlenir.
- Hazırlık (Dişin Aşındırılması): Kaplama yapılacak dişin çevresinden çok ince bir tabaka alınır. Bu aşındırma miktarı kaplamanın türüne göre değişir.
- Ölçü Alınması: Hazırlanan dişin ölçüsü alınır ve laboratuvara gönderilir. Kaplama, alınan bu ölçüye göre hazırlanır.
- Geçici Kaplama: Dişler laboratuvar sürecinde korunması için geçici kaplama ile kapatılır.
- Kaplamanın Yerleştirilmesi: Hazırlanan kaplama dişe prova edilir. Uygunluk sağlanınca özel yapıştırıcılarla dişe kalıcı olarak sabitlenir.
- Kontrol ve Sonuç: Isırma kontrolü yapılır, hasta bilgilendirilir ve düzenli kontrollerle kaplamanın sağlığı takip edilir.
Diş Kaplamanın Avantajları
- Estetik Görünüm: Doğal dişlere çok benzer bir görünüm sağlar.
- Fonksiyonel İyileşme: Kırık, aşınmış veya işlevini yitirmiş dişlerin tekrar kullanılabilir olmasını sağlar.
- Diş Koruma: Dişi dış etkenlere karşı korur ve ömrünü uzatır.
- Renk ve Şekil Düzeltme: Dişlerdeki renk, boyut ve şekil bozukluklarını düzeltir.
Diş Kaplama Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
- Çok sert yiyeceklerden kaçınılmalı, kaplamanın çatlamaması için dikkatli olunmalıdır.
- Düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ihmal edilmemelidir.
- Diş gıcırdatma alışkanlığı olanlar, gece plakları kullanmalıdır.
- Altı ayda bir diş hekimi kontrolüne gitmek önerilir.
Diş Kaplama Ne Kadar Dayanır?
Diş kaplamalarının ömrü; kullanılan malzemenin kalitesine, hastanın ağız hijyenine, diş hekiminin tecrübesine ve düzenli kontrole göre değişir. Genellikle 5-15 yıl arasında sorunsuz kullanılabilir. Doğru bakım ile bu süre daha da uzayabilir.
Sık Sorulan Sorular
Diş kaplama ağrılı bir işlem midir?
Hayır, işlem sırasında lokal anestezi uygulanır, hasta ağrı hissetmez.
Kaplama altındaki dişte çürük olur mu?
Eğer ağız hijyenine dikkat edilmezse, kaplamanın altındaki dişte zamanla çürük gelişebilir. Bu yüzden temizlik çok önemlidir.
Kaplama dişler doğal görünür mü?
Özellikle tam seramik veya zirkonyum kaplamalar, doğal dişten ayırt edilemeyecek kadar estetik görünüme sahiptir.
Kaplama diş çıkar mı?
Uygulama doğru yapılır ve iyi bakılırsa kaplama dişten çıkmaz. Ancak aşırı sert yiyecekler veya travmalar kaplamanın çıkmasına neden olabilir.